Blog

Procedura rejestracyjna

Wybór formy prawnej wpływa na stopień skomplikowania procedur rejestracyjnych, ich koszty, wymogi księgowe i ich koszt oraz strukturę zarządzania.

Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą? Aby założyć działalność gospodarczą należy złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Wniosek można złożyć:

• osobiście w urzędzie miasta lub gminy właściwego dla adresu zamieszkania osoby zakładającej działalność,
• listownie wysyłając wniosek opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy poświadczonym przez notariusz na adres miasta lub gminy,
• online..

Wniosek o wpis do CEIDG jest równocześnie wnioskiem o nadanie numeru NIP i REGON (jeśli wnioskodawca jeszcze ich nie posiada). Składając wniosek można również złożyć oświadczenie o wybranej formie opodatkowania, dołączyć zgłoszenie rejestrujące do VAT, a także zgłosić się jako ubezpieczony do ZUS. Można również od razu podać informacje o rachunkach bankowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jest to więc zgłoszenie kompleksowe, umożliwiające dopełnienie większości obowiązków związanych z założeniem JDG. Usługa ta jest również bezpłatna.

Jak założyć spółkę cywilną? Do założenia spółki cywilnej konieczna jest pisemna umowa spółki. Każdy ze wspólników powinien być zarejestrowany w CEIDG, a spółka cywilna otrzymuje własny numer NIP oraz REGON po złożeniu wniosku do urzędu statystycznego w województwie, w którym znajduje się siedziba spółki: osobiście lub elektronicznie.

Spółkę jawną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę komandytową oraz prostą spółkę akcyjną można założyć na dwa sposoby:

• Tradycyjnie z prawnikiem, podpisując odpowiedni dla danego typu spółki dokument czyli umowę lub statut w formie zwykłej pisemnej lub aktu notarialnego;
• Zawarcie umowy online w systemie S24. Ten sposób dotyczy prostych spółek – kształt umowy jest określony w gotowym wzorcu, którego nie można zmieniać. Nie ma więc możliwości wprowadzenia do aktu założycielskiego niestandardowych zapisów.

Spółkę akcyjną można założyć wyłącznie w formie aktu notarialnego.

Po założeniu spółki jawnej, z o.o., komandytowej oraz spółki akcyjnej konieczne jest jeszcze złożenie wniosku o rejestrację spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Obecnie można to zrobić wyłącznie elektronicznie:

• przez system S24, w przypadku spółek, których umowa została zawarta w tym systemie,
• przez Portal Rejestrów Sądowych – w przypadku pozostałych spółek.

Założenie spółki wiąże się z koniecznością poniesienia opłaty sądowej: 500 zł w przypadku tradycyjnego założenia spółki lub 250 zł w przypadku założenia spółki przez system S24.

Stawki podatków

Różne formy prawne mają różne konsekwencje podatkowe. Przedsiębiorstwa osobowe, takie jak jednoosobowa działalność gospodarcza, podlegają opodatkowaniu dochodu podatkiem PIT, podczas gdy spółki kapitałowe są opodatkowane podatkiem CIT.

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą może być wybrać opodatkowanie:

• na zasadach ogólnych według skali podatkowej, stawka 12% do 120 000 zł dochodu i 32% od dochodów przekraczających tę kwotę,
• podatkiem liniowym, stawka 19% niezależnie od wysokości dochodów,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (przy spełnieniu warunków), stawka od 2% do 17% przychodu, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności.

Spółka cywilna oraz spółka jawna co do zasady nie są podatnikami podatku dochodowego. Podatek płacą wspólnicy, proporcjonalnie do swojego udziału w spółce.

Spółka z o. o., spółka komandytowa oraz spółka akcyjna opodatkowana jest podatkiem dochodowym od osób prawnych Stawki podatku dochodowego od osób prawnych to:

• 19% – stawka podstawowa,
• 9% – obniżona stawka dla małych podatników (czyli takich, których wartość przychodu ze sprzedaży wraz z kwotą VAT nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym równowartości 1.200.000 euro oraz podatników rozpoczynających działalność – w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność.

Wysokość składki do ZUS

Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą płaci składki za siebie i za zatrudnionych pracowników.

Spółka cywilna, jawna oraz komandytowa płaci składki wyłącznie za zatrudnionych pracowników. Równocześnie każdy ze wspólników traktowany jest przez ZUS jak przedsiębiorca, a więc musi opłacać za siebie składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Dobrowolne jest opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pełni funkcję płatnika składek za osoby świadczące w niej pracę. Wspólnicy nie są objęci obowiązkiem opłacania składki ZUS. Wyjątkiem jest jednoosobowa spółka z o.o., w której jedyny wspólnik podlega obowiązkowi opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Odpowiedzialność i ryzyko

Jak bardzo ryzykowny jest twój pomysł na biznes i czy będziesz potrzebował inwestorów? Forma prawna wpływa on na strukturę własnościową i odpowiedzialność prawno-finansową przedsiębiorstwa. W zależności od formy prowadzenia działalności prezentuje się to następująco:

• Odpowiedzialność właściciela jednoosobowej działalności gospodarczej: odpowiada on całym swoim majątkiem firmowym i prywatnym.
• W spółce cywilnej i jawnej występuje solidarna odpowiedzialność spółki i wspólników: jeśli majątek spółki nie wystarcza to odpowiadają wspólnicy całym swoim majątkiem.
• Podobnie w spółce komandytowej: odpowiadają również wspólnicy jednak w zależności od statusu jaki posiadają:
  • Komplementariusz całym swoim majątkiem,
  • Komandytariusz do wysokości sumy komandytowej.
• Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiada całym swoim majątkiem. Jeśli majątek spółki nie wystarcza odpowiadają członkowie zarządy, całym swoim majątkiem. Ich odpowiedzialność może być ograniczona w określonych przypadkach.
• W spółce akcyjnej występuje nieograniczona odpowiedzialność wyłącznie spółki za jej zobowiązania.

Kiedy pełna księgowość, a kiedy uproszczona?

Księgowość uproszczona: Księga Przychodów i Rozchodów (KPIR), ewidencja ryczałtowa mogą być prowadzone w jednoosobowej działalności gospodarczej, spółce cywilnej oraz jawnej do przekroczenia limitu 2 mln euro przychodów. Po przekroczeniu musi przejść na pełną księgowość. JDG oraz wyżej wspomniane spółki mogą jednak dobrowolnie prowadzić pełną księgowość.

Pełna księgowość, czyli księgi rachunkowe muszą być obowiązkowo prowadzone przez spółkę komandytową, z o.o. oraz spółkę akcyjną. Dodatkowo należy sporządzać sprawozdanie finansowe oraz sprawdzać stan aktywów i pasywów przedsiębiorstwa.

Dla inwestora ważna będzie dla niego transparentność finansowa biznesu. Prowadzenie księgowości na pełnych księgach często jest tutaj konieczne dla bezpieczeństwa inwestycji. Dlatego też ważne jest rozważenie już na początku prowadzenia biznesu czy planowane jest szukanie inwestorów i dopasowanie do tego rodzaju księgowości spółki.

Wypłata zysku

Również warunki wypłaty zysku są różne przy konkretnych formach prawnych, bardziej lub mniej korzystne. Warto zastanowić się jakie są twoje cele biznesowe, szybkość rozwoju firmy, w jakim czasie planujesz osiągnąć zysk i co będziesz z nim robił.

Wypłata zysku w jednoosobowej działalności gospodarczej nie stanowi żadnego problemu: przedsiębiorca może dowolnie dysponować środkami pomiędzy kontem prywatnym, a kontem firmowym.

Wspólnik spółki cywilnej nie może samodzielnie, bez wiedzy pozostałych wspólników pobrać środków z konta spółki. Do podziału zysku spółki potrzebna jest uchwała wspólników. W praktyce takie uchwały często podejmowane są na bieżąco, w momencie, w którym chcą podzielić zysk. Zalecane jest podejmowanie stosownej uchwały na piśmie, jednak w praktyce często uzgodnienia odbywają się ustnie.

Podobnie jest w spółce jawnej i komandytowej. Wspólnik może żądać podziału zysku z końcem każdego roku obrotowego. Wspólnicy mają prawo jednak inaczej uregulować tą kwestię. Wypłata również następuje na podstawie uchwały wspólników.

Natomiast wypłata zysku w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest znacznie bardziej skomplikowana. Podstawowym sposobem na wypłatę zysku jest wypłata dywidendy. Dokonuje się tego po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego poprzez podjęcie odpowiedniej uchwały. Jeśli umowa spółki przewiduje taką możliwość to można wypłacić zaliczkę na poczet dywidendy. Jednak tylko jeśli zatwierdzone sprawozdanie za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk oraz spółka posiada środki wystarczające na wypłatę zaliczki.

Należy również pamiętać o podwójnym opodatkowaniu zysków, które są wypłacone w formie dywidendy. Wypracowany przez spółkę dochód opodatkowany jest podatkiem CIT (19% lub 9%). Następnie od wypłaconej dywidendy wspólnik zapłaci podatek PIT (19%).

Czemu warto skorzystać z pomocy księgowego przy wyborze formy prawnej biznesu?

Przed podjęciem decyzji warto skonsultować się z profesjonalistą księgowym, czy doradcą podatkowym aby dokonać analizy formy prawnej oraz analizy liczbowej przychodów i kosztów, aby dostosować wybór do konkretnych potrzeb, budżetu i celów biznesowych.