Definicja jednoosobowej działalności gospodarczej
Jednoosobowa działalność gospodarcza, znana również jako jednoosobowa firma, to forma prowadzenia działalności gospodarczej, w której przedsiębiorca jest jedynym właścicielem i prowadzi działalność samodzielnie. Oznacza to, że nie ma wspólników ani udziałowców, a cała odpowiedzialność za działalność spoczywa na jednej osobie.
Kto może założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
Jednoosobową działalność gospodarczą może założyć każda osoba, która ukończyła 18 lat i posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Nie ma żadnych ograniczeń co do wykształcenia czy doświadczenia zawodowego. Dlatego jest to popularna forma prowadzenia działalności dla osób, które chcą rozpocząć własny biznes bez konieczności angażowania innych osób.
Dla kogo jednoosobowa działalność gospodarcza to dobry wybór?
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest dobrym wyborem dla osób, które preferują samodzielność i nie chcą angażować innych osób w prowadzenie swojego biznesu. Jeśli chcesz maksymalizować swoje wynagrodzenie, a świadczenia socjalne takie jak urlop, zwolnienie lekarskie nie są dla Ciebie ważne to jest to preferowana forma zatrudnienia przez pracodawcę, gdyż oszczędza on na składkach ZUS i podatku. A ponieważ nowy przedsiębiorca może skorzystać z ulgi na start od ZUS jest to korzystne rozwiązanie dla obu stron umowy B2B.
Przykładowo: jeśli masz powyżej 26 lat to twój pracodawca płaci pełne składki ZUS i PIT z tyt.
Przy zatrudnieniu na umowę o pracę, czyli przy umowie na 6000 zł netto
- koszt brutto to 8 317,21 zł
- koszt całkowity pracodawcy to 10 020,58 zł
Przy zatrudnieniu na B2B przy uldze na start w ZUS i ryczałtowej formie opodatkowania 8,5% (procent podatku zależy od wykonywanej usługi)
- Koszt całkowity to 7000 zł na fakturze czyli 7000-230=6770 (podstawę opodatkowania można pomniejszyć o połowę składki zdrowotnej)
- 6770 *8,5%= 575 ( podatek do zapłaty)
- 7000-575 = 6425 zł netto
- 461,66 tylko zdrowotna ZUS do 7 miesiąca
- 870,26 zł ZUS obniżony już po 7 do 31 miesiąca
Widząc jaka jest różnica kosztu całkowitego na umowie o pracę 10 020,58 zł, a na B2B 7000 zł z łatwością można negocjować wyższą kwotę na fakturze np. 8 000 zł w i w dalszym ciągu będzie to dla pracodawcy opłacalne.
Jest to również dobra opcja dla osób, które chcą rozpocząć działalność gospodarczą na niewielką skalę, bez konieczności inwestowania dużych środków finansowych. Jednoosobowa działalność gospodarcza daje również możliwość elastycznego zarządzania czasem pracy i podejmowania decyzji.
Wybór formy prawnej to najważniejsza z Twoich decyzji
Jeśli nadal zastanawiasz się czy jednoosobowa działalność osobowa to dobry wybór, umów konsultację online.
Specjaliści Krajowej Kancelarii Rachunkowej z przyjemnością ułatwią Ci ten krok.
Umów wygodną konsultację online
Wady i zalety jednoosobowej działalności gospodarczej
Zalety jednoosobowej działalności gospodarczej
Jednoosobowa działalność gospodarcza ma wiele zalet, w tym:
- pełna kontrola nad działalnością i możliwość podejmowania decyzji samodzielnie,
- przedsiębiorca nie musi się konsultować z innymi osobami i może działać według własnych preferencji,
- brak kosztów założenia działalności gospodarczej i brak wymogów tworzenia kapitału przedsiębiorstwa,
- niskie koszty obsługi księgowej,
- elastyczność w zakładaniu, zawieszaniu i zamykaniu działalności gospodarczej.
Wady jednoosobowej działalności gospodarczej
Jednak jednoosobowa działalność gospodarcza ma również pewne wady:
- przedsiębiorca ponosi pełną odpowiedzialność za swoje działania, co oznacza, że w przypadku problemów finansowych lub prawnych, może być zmuszony do poniesienia osobistej odpowiedzialności,
- jednoosobowa działalność gospodarcza może być bardziej czasochłonna, ponieważ przedsiębiorca musi samodzielnie zajmować się wszystkimi aspektami prowadzenia biznesu,
- w przypadku choroby i zwolnienia lekarskiego za cały miesiąc choroby przedsiębiorca otrzyma z ZUS maksymalnie 2850 zł, a nie 80% wynagrodzenia tak jak w przypadku umowy o pracę,
- urlop przedsiębiorcy jest bezpłatny.
W przypadku umów B2B gdzie przedsiębiorca pracuje tylko dla jednego kontrahenta istnieje możliwość wynegocjowania płatnego urlopu lub L4 zależy to oczywiście od dobrej woli strony przeciwnej.
Prawa w jednoosobowej działalności gospodarczej
Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej wiąże się z pewnymi prawami. Reguluje to ustawa „Prawo przedsiębiorców”. Poniżej opisane zostaną najważniejsze z nich.
Prawo podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej
Prawo to składa się na konstytucyjną wolność działalności gospodarczej. Przedsiębiorca ma prawo do podejmowania wszelkich działań, z wyjątkiem zakazanych przepisami prawa. Przedsiębiorca ma więc prawo do samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących działalności, ustalania cen, zawierania umów i podejmowania innych czynności związanych z prowadzeniem biznesu. Ponadto, przedsiębiorca ma prawo do dochodzenia swoich praw w przypadku sporów lub naruszeń.
Prawo do zwolnienia od obowiązkowego ubezpieczenia społecznego
Ulga na start polega na tym, że przedsiębiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez pierwsze 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności. Musi tylko spełnić równocześnie następujące warunki:
- jest osobą fizyczną,
- podejmuje działalność po raz pierwszy, albo po upływie 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zakończenia,
- nie wykonuje działalności na rzecz byłego pracodawcy.
Możliwość zawieszenia działalności gospodarczej
Przedsiębiorcy nie zatrudniający pracowników (lub zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim) mają prawo do zawieszenia działalności gospodarczej. Zawieszenie i wznowienie następuje na wniosek przedsiębiorcy złożony do CEIDG. Zawieszenie następuje na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy niż 30 dni.
Pozostałe prawa
Przedsiębiorca ma również prawo do uzyskania indywidualnej interpretacji przepisów, odszkodowania za szkodę poniesioną na skutek wykonania czynności kontrolnych z naruszeniem prawa, a także prawo do wniesienia sprzeciwu wobec podjęcia i wykonywania czynności przez organ kontroli z naruszeniem przepisów prawa.
Obowiązki w jednoosobowej działalności gospodarczej
Obowiązkiem zawartym w ustawie jest również prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów. Ważne jest również poszanowanie ochrony praw i wolności człowieka.
Dokonanie wpisu do odpowiedniego rejestru, uzyskanie koncesji i zezwoleń
Prowadzenie legalnego biznesu wiąże się z koniecznością jego zarejestrowania. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej rejestrem właściwym do dokonania wpisu będzie Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Równie ważnym obowiązkiem jest uzyskanie odpowiednich zezwoleń i koncesji w przypadku, gdy są one wymagane.
Uczciwe prowadzenie biznesu
Obowiązkiem zawartym w ustawie jest również prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów. Ważne jest również poszanowanie ochrony praw i wolności człowieka.
Płatność za pomocą firmowego rachunku bankowego
Przedsiębiorca ma obowiązek również przyjmować i dokonywać płatności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku płatniczego. Jest tak w przypadku, gdy jednorazowa kwota transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty.
Pozostałe obowiązki
Poza wspomnianymi wyżej przedsiębiorca ma również obowiązek:
- posługiwać się w obrocie gospodarczym numerem identyfikacji podatkowej NIP,
- umieszczanie pisemnych informacji na towarach, ich opakowaniach, etykietach lub w instrukcjach,
- wskazanie osoby upoważnionej do obecności przy wykonywaniu czynności kontrolnych przez organ kontroli,
- prowadzenie i przechowywanie książki kontroli, upoważnień oraz protokołów kontroli.
Koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej w 2025 roku w Polsce
Koszty prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej w Polsce mogą się różnić w zależności od rodzaju działalności i skali biznesu. Poniżej opisane zostało kilka głównych kosztów, które należy uwzględnić.
Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
Przedsiębiorca musi opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które są obliczane na podstawie dochodu. Wysokość składek może się różnić w zależności od wysokości dochodu i obowiązujących stawek podatkowych.
Termin płatności za składki do ZUS to 20-sty roboczy dzień miesiąca lub pierwszy roboczy dzień po nim występujący.
Podatek dochodowy
Przedsiębiorca jest również zobowiązany do opłacania podatku dochodowego od osiągniętego dochodu. Wysokość podatku zależy od skali dochodu i obowiązujących stawek podatkowych dla danej usługi oraz wyboru formy opodatkowania. Jak również czy działalność będzie z VAT czy bez VAT.
Istnieje szereg zwolnień z VAT przedmiotowych i podmiotowych. Jedną z nich jest suma przychodów do 200 tys. rocznie. Istnieją jednak zawody gdzie Vat jest z góry narzucony np.: zawody doradcze czy consultingowe.
Termin płatności podatku do urzędu skarbowego to 20-sty dzień miesiąca lub pierwszy roboczy dzień po nim występujący. Termin płatności VAT to 25-ty dzień miesiąca lub pierwszy roboczy dzień po nim występujący.
Koszty księgowości
Przedsiębiorca może zdecydować się na samodzielne prowadzenie księgowości lub zatrudnienie biura rachunkowego. W obu przypadkach wiąże się to z pewnymi kosztami. W pierwszym przypadku głównie będzie to koszt czasu poświęconego na pogłębianie swojej wiedzy księgowej i podatkowej oraz dokonywanie rozliczeń. W przypadku zatrudnienia biura rachunkowego będzie to koszt jego usług.
Koszty utrzymania biura lub miejsca pracy
Jeśli przedsiębiorca potrzebuje biura lub miejsca pracy, musi uwzględnić koszty wynajmu lub zakupu nieruchomości, opłat za media, ubezpieczenia itp.
Należy pamiętać, że powyższe koszty są ogólne i mogą się różnić w zależności od indywidualnych okoliczności i specyfiki działalności. Przedsiębiorca powinien dokładnie przeanalizować koszty i uwzględnić je w planowaniu finansowym przed rozpoczęciem jednoosobowej działalności gospodarczej.
Podsumowanie
Jednoosobowa działalność gospodarcza to forma prowadzenia biznesu, w której przedsiębiorca jest jedynym właścicielem i prowadzi działalność samodzielnie. Jest to popularna opcja dla osób, które preferują samodzielność i nie chcą angażować innych osób w prowadzenie biznesu. Jednoosobowa działalność gospodarcza ma wiele zalet, takich jak pełna kontrola nad działalnością i elastyczność zarządzania czasem pracy. Jednak wiąże się również z pewnymi wadami, takimi jak pełna odpowiedzialność za działania oraz większym obciążeniem czasowym.
Przedsiębiorca, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, ma prawo do samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących działalności oraz dochodzenia swoich praw w przypadku sporów. Jednocześnie ma obowiązek prowadzenia księgowości zgodnie z przepisami, składania deklaracji podatkowych i ubezpieczeniowych, oraz opłacania podatków i składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Przed rozpoczęciem jednoosobowej działalności gospodarczej warto dokładnie przeanalizować wszystkie aspekty szczególnie formę organizacyjno-prawną jak, formę opodatkowania jak i ulgi w podatkach, VAT i ZUS i skonsultować się z profesjonalistą, aby być dobrze przygotowanym do prowadzenia biznesu.
Bibliografia
Opracowano na podstawie:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy (Dz. U. 1974 nr 24 poz. 141 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 6 marca 2018r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. 2018 poz. 646 z późn. Zm.)
